Je baby sabbelt op alles, kwijlt wat meer en is ineens onrustig. Je vraagt je af: is dit het moment dat de tandjes doorkomen en wanneer begint dat eigenlijk precies? In dit artikel vertel ik je wat je kunt verwachten van de eerste tandjes, welke volgorde en leeftijden gemiddeld voorkomen en hoe je de klachten herkent. Ook deel ik praktische tips uit de praktijk om je baby comfortabel te houden, geef ik poetsadvies en leg ik uit wanneer je even de tandarts of huisarts moet bellen.
Wanneer komen de eerste tandjes door
Gemiddeld verschijnt het eerste tandje ergens tussen de 6 en 10 maanden. Sommige baby’s zijn er eerder bij rond 3 tot 4 maanden, anderen pas na de eerste verjaardag. Beide is meestal normaal. Heel zelden wordt een baby geboren met een tandje. Het tempo en de volgorde verschillen per kind, dus vergelijk niet te veel met leeftijdsgenootjes.
Als jeugdmondzorgverlener zie ik vaak dat ouders het eerste tandje opmerken na een paar dagen met kwijlen en kauwdrang. Soms voel je eerst een klein bobbeltje in het tandvlees voordat het witte puntje zichtbaar wordt.
Volgorde en schema van doorkomen
De volgorde is vrij voorspelbaar, al is de timing per baby anders. Reken grofweg op dit patroon:
- Eerst de twee middelste snijtanden onder
- Daarna de twee middelste snijtanden boven
- De snijtanden ernaast, boven en onder
- De eerste kiezen links en rechts
- De hoektanden
- Tot slot de achterste kiezen
Rond 2,5 tot 3 jaar is het melkgebit meestal compleet met twintig tanden en kiezen. Komt jouw kind af en toe buiten dit gemiddelde? Dat kan prima. Belangrijker is of de tanden netjes doorkomen en het tandvlees rustig blijft.
Signalen van doorkomende tandjes
Niet ieder kind heeft er evenveel last van. Veelgehoorde signalen zijn prikkelbaarheid, slechter slapen, veel kwijlen, op vingers of speelgoed willen kauwen en soms weigeren te eten. Het tandvlees kan gezwollen of gevoelig zijn. Je baby kan ook aan de oortjes trekken of over de wang wrijven doordat pijn kan uitstralen.
Koorts of diarree wordt vaak aan tandjes gelinkt, maar daar is geen hard bewijs voor. Merk je echt koorts, aanhoudend ziek zijn of ben je ongerust, neem dan contact op met het consultatiebureau of de huisarts. Houd ook in de gaten of je baby voldoende drinkt en natte luiers blijft maken.
Zo help je je baby bij tandjespijn
Tegendruk en verkoeling
Bijten geeft tegendruk en dat verlicht. Een schone, gekoelde bijtring kan fijn zijn. Leg de ring in de koelkast en niet in de vriezer. Zachte voeding of een slokje koel water als dat past bij de leeftijd kan het tandvlees eveneens kalmeren.
Massage en troost
Masseer het tandvlees voorzichtig met een schone vinger. Extra knuffels en nabijheid werken vaak beter dan elk middeltje. Door het vele kwijlen kan de huid rond mond en kin gevoelig worden. Dep regelmatig droog en gebruik zo nodig een beschermende zalf voor de huid.
Pijnstilling en middeltjes
Bij veel ongemak kun je, in overleg met het consultatiebureau of de huisarts, paracetamol in de juiste dosering overwegen. Gels of druppels voor het tandvlees zijn verkrijgbaar, lees altijd de bijsluiter en gebruik ze beperkt. Vermijd bijtspeeltjes met honing of zoete vulling en let op verstikkingsgevaar bij klein of versleten speelgoed.
Tandenpoetsen: begin bij het eerste tandje
Zodra je het eerste tandje ziet, start je met dagelijks poetsen. Gebruik een babytandenborstel met zachte haartjes en een heel klein beetje peutertandpasta met fluoride. Poets rustig, met kleine bewegingen langs de rand van het tandvlees. Lukt twee keer per dag poetsen nog niet, zorg dan in elk geval voor een vaste poetsbeurt voor het slapen gaan. Maak er een positief ritueel van, zing een liedje of laat je kind even zelf oefenen en poets daarna na.
Tip uit de praktijk: zet je baby met de rug tegen jouw borst zodat je goed zicht hebt en het hoofdje kunt ondersteunen. Begin altijd op dezelfde plek zodat je niets overslaat. Wanneer er meer tanden doorkomen, bouw je de poetstijd rustig op.
Naar de tandarts of mondhygiënist
Meenemen naar je eigen controle is een laagdrempelige start. Vanaf het eerste tandje is een korte kennismaking zinvol. Preventieve controles zijn in Nederland voor kinderen vergoed vanuit de basisverzekering. Vroeg beginnen helpt om gaatjes en angst te voorkomen en geeft jou de kans om vragen te stellen over poetsen, fluoride en voeding.
Voeding, slapen en tandjes
Suikers in tussendoortjes en drankjes kunnen gaatjesrisico verhogen. Bied liever water aan en houd zoete momenten beperkt tot de maaltijden. ’s Nachts heeft de meeste baby’s vanaf ongeveer 6 maanden geen voeding meer nodig. Merk je dat langere pauzes tussen voedingen lastig blijven, dan vind je praktische tips in dit artikel over ritme en voedingen: vier uur tussen voedingen. Voor andere ontwikkelingsmijlpalen kun je hier verder lezen: wanneer kruipt een baby.
Wanneer moet je aan de bel trekken
Neem contact op met het consultatiebureau, tandarts of huisarts wanneer het tandvlees hevig rood en gezwollen blijft, er pus of een nare geur ontstaat, je baby niet wil drinken of tekenen van uitdroging laat zien, je kind hoge koorts heeft of erg sloom is, of als er na 12 tot 15 maanden nog helemaal geen tanden zichtbaar zijn en je je daar zorgen over maakt. Meestal is er niets aan de hand, maar tijdig kijken voorkomt problemen.
Veelvoorkomende misverstanden
Doorkomende tandjes veroorzaken geen blijvende scheefstand. Fopspeen en duimen kunnen bij langdurig gebruik wel invloed hebben op kaak en stand van de tanden. Probeer daarom af te bouwen zodra het kan en bespreek strategieën met het consultatiebureau of de tandarts als stoppen lastig is.
Praktische dag tot dag tips
Plan vaste rustmomenten, geef veilige bijtmaterialen en wissel af. Houd de huid rond de mond droog met zachte doekjes, was slabbetjes regelmatig en kies kleding die niet continu vochtig blijft. Houd een klein dagboekje bij van signalen, slaap en eten. Zo herken je patronen en kun je beter inschatten wanneer de volgende tand zich aandient.
Samenvatting
De vraag wanneer tandjes baby is het meest logisch te beantwoorden met: gemiddeld tussen 6 en 10 maanden, maar ieder kind volgt zijn eigen tempo. Let op signalen als kauwdrang en gevoelig tandvlees, bied tegendruk en verkoeling, en begin direct met poetsen zodra het eerste tandje door is. Twijfel je over klachten of timing, dan is een korte check bij consultatiebureau of tandarts altijd een goed idee.
Wanneer tandjes baby: wat is gemiddeld de leeftijd van het eerste tandje
Gemiddeld verschijnt het eerste tandje tussen 6 en 10 maanden. Eerder of later kan normaal zijn. Sommige baby’s starten rond 3 tot 4 maanden, anderen pas na de eerste verjaardag. Let vooral op een bobbeltje of wit puntje in het tandvlees, meer kwijlen en kauwdrang. Bij zorgen over de timing kun je altijd het consultatiebureau of de tandarts raadplegen.
Welke volgorde volgen de tandjes doorgaans
Meestal komen eerst de twee middelste snijtanden onder door, daarna de twee middelste boven. Vervolgens verschijnen de snijtanden ernaast, de eerste kiezen, de hoektanden en tot slot de achterste kiezen. Rond 2,5 tot 3 jaar is het melkgebit vaak compleet. Afwijkingen in timing zijn gebruikelijk, zolang het doorkomen vordert en het tandvlees rustig blijft.
Helpen bijtringen echt als tandjes doorkomen
Ja, tegendruk verlicht de drukpijn in het tandvlees. Een schone, gekoelde bijtring is vaak effectief. Leg de ring in de koelkast en niet in de vriezer. Wissel bijten af met zachte tandvleesmassage en troost. Let op slijtage en kies veilige, goed schoon te maken materialen. Bij veel pijn kun je in overleg paracetamol gebruiken in de juiste dosering.
Wanneer tandjes baby en poetsen: wanneer begin je met tandenpoetsen
Start zodra het eerste tandje zichtbaar is. Gebruik een zachte babytandenborstel en een klein beetje tandpasta met fluoride. Poets rustig, bij voorkeur dagelijks voor het slapengaan. Lukt twee keer per dag poetsen, dan is dat nog beter. Maak er een voorspelbaar, positief ritueel van om een goede gewoonte op te bouwen.
Moet ik naar de tandarts als mijn baby nog geen tanden heeft op 12 maanden
Bij veel kinderen komen de eerste tanden in het tweede halfjaar door, maar later kan ook. Heb je rond 12 tot 15 maanden nog geen enkel tandje gezien en maak je je zorgen, plan dan een korte controle bij de tandarts of overleg met het consultatiebureau. Vroege preventie en geruststelling zijn waardevol en worden voor kinderen vergoed.
