Baby koorts wanneer dokter

Je voelt het al als je je baby oppakt. Warmer dan anders, hangerig en misschien drinkt hij of zij minder. Wanneer is koorts nog normaal en wanneer bel je de dokter? In dit artikel neem ik je stap voor stap mee. Je leest wat koorts is, hoe je het betrouwbaar meet, welke signalen echt niet kunnen wachten en wat je thuis wél en niet moet doen. Vriendelijk, duidelijk en gebaseerd op dagelijkse praktijkervaring zodat jij met meer zekerheid kunt zorgen voor je zieke kleintje.

Wat is koorts bij baby’s en hoe meet je het goed?

Bij koorts is de lichaamstemperatuur 38 graden of hoger. Koorts is meestal een nuttige reactie op een virus of bacterie. Het zegt iets over de afweer, niet automatisch over hoe ziek je baby is. De meest betrouwbare meting doe je rectaal met een digitale thermometer. Een oor thermometer kan handig lijken, maar bij kinderen onder de drie maanden is die vaak onbetrouwbaar doordat de gehoorgang nog klein is. Meten hoeft niet elk uur. Eén keer per dag is voldoende, tenzij je merkt dat je baby duidelijk zieker wordt of anders gaat ademen.

Wanneer bel je de dokter met een baby met koorts?

Meteen bellen bij alarmsignalen

Bel direct je huisarts of huisartsenpost als je baby koorts heeft en een van de volgende tekenen vertoont. Dit zijn situaties waarin ik ouders in de praktijk vraag niet af te wachten:

• Je baby is suf, moeilijk wakker te krijgen of reageert nauwelijks.
• Benauwdheid, hoorbare of snelle ademhaling, adempauzes of grauwe kleur.
• Onophoudelijk huilen of kreunen en niet te troosten zijn.
• Blauwe lippen of duidelijke kleurverlies in het gezicht.
• Rode of donkere vlekjes die niet wegdrukken met een glas.
• Herhaaldelijk heftig spugen of nauwelijks plassen, bij baby’s geen natte luiers gedurende een halve dag.
• Een koortsstuip, waarbij armen en benen schokken.
• Een dik, pijnlijk gewricht of een arm of been niet willen gebruiken.

Vandaag nog contact opnemen

Ook zonder bovenstaande alarmsignalen is direct overleg nodig in deze situaties: jonger dan drie maanden en 38 graden of hoger, koorts die vijf dagen of langer aanhoudt, een ernstig verminderde weerstand of gebruik van medicijnen die de afweer remmen, bekende hart long of nieraandoeningen, recente reis naar het buitenland, of als je baby alleen koorts heeft zonder duidelijke verkoudheid hoest of oorpijn, wat kan passen bij een blaasontsteking. En heel belangrijk: als jij je erg zorgen maakt of je je baby niet herkent, is dat op zichzelf al reden om te bellen.

Hoogte van de koorts versus hoe ziek je baby is

Veel ouders schrikken van een hoge waarde op de thermometer. Begrijpelijk, maar de hoogte zegt vaak minder dan het gedrag. In de avond is de lichaamstemperatuur van nature wat hoger. Temperaturen van 40 tot 41 graden kunnen bij een ontsteking voorkomen en zijn op zichzelf meestal niet schadelijk. Kijk vooral naar drinken en plassen, ademhaling, kleur en alertheid. Een baby die contact maakt, regelmatig plast en rustig ademt geeft vaak meer geruststelling dan een getal alleen.

Wat kun je thuis doen bij koorts?

Hydratatie is het belangrijkst. Baby’s drogen sneller uit, dus bied vaker kleine beetjes borst of flesvoeding aan. Twijfel je over hoeveel en hoe vaak drinken normaal is voor de leeftijd, kijk dan naar een praktische leidraad zoals hoeveel en hoe vaak drinken bij baby’s. Eten is minder belangrijk en de eetlust komt meestal vanzelf terug. Kleed je baby luchtig en zorg dat warmte weg kan. Een laken is vaak genoeg. Rillen? Dan tijdelijk iets extra’s over je baby, maar voorkom oververhitting. Afkoelen met koude doeken of baden is onprettig en helpt niet. Zorg dat er iemand in de buurt blijft die regelmatig kijkt hoe het gaat.

Medicijnen zijn meestal niet nodig om de koorts te verlagen. Als je baby zichtbaar pijn heeft, zich erg beroerd voelt of daardoor slecht drinkt, kun je paracetamol overwegen. Kies dan de juiste dosering op basis van gewicht en leeftijd. Twijfel je over de toedieningsvorm, bekijk dan praktische uitleg over paracetamol bij baby’s en overleg bij vragen met je huisarts of apotheker. Antibiotica zijn zelden nodig omdat koorts vaak door een virus komt.

Koorts na vaccinatie

Koorts binnen een of twee dagen na een prik komt regelmatig voor en is een teken dat het immuunsysteem aan het werk is. Meestal zakt dit vanzelf. Soms ontstaat koorts pas later, zoals enkele dagen na de BMR vaccinatie. Is je baby jonger dan drie maanden en heeft hij of zij koorts, overleg dan altijd, ook als er kort daarvoor een vaccinatie is geweest.

Koortsstuip herkennen en handelen

Tussen drie maanden en zes jaar kan bij koorts een koortsstuip voorkomen. Dat ziet er heftig uit, maar is meestal kort en gaat vanzelf over zonder blijvende schade. Blijf bij je kind, leg het op de zij, maak de omgeving veilig en steek niets in de mond. Duurt de aanval langer dan enkele minuten of ben je onzeker, bel 112. Is de aanval voorbij, neem dan contact op met je huisarts voor verdere beoordeling.

Meten, volgen en vertrouwen op je gevoel

Je hoeft niet vaak te meten. Eén keer per dag is genoeg, tenzij je baby duidelijk slechter wordt of je het niet vertrouwt. Noteer eventueel temperatuur, drinken en aantal natte luiers. Dat helpt je eigen overzicht en geeft de huisarts snel een goed beeld. In mijn spreekkamer merk ik dat het ouders rust geeft als ze naast de temperatuur ook deze signalen volgen: kijkt je baby je aan, is de ademhaling rustig, blijft de luier nat. Als dat verandert, is het tijd om opnieuw te beoordelen of je contact opneemt.

Koorts bij je baby is vaak onschuldig en gaat binnen enkele dagen over. Wat telt, is hoe je baby zich gedraagt en of er waarschuwingssignalen zijn. Meet betrouwbaar, zorg voor voldoende drinken, kleed luchtig en gebruik paracetamol alleen als je baby zich zichtbaar niet prettig voelt. Bel de huisarts bij alarmsymptomen, als je baby jonger is dan drie maanden, of als koorts vijf dagen aanhoudt. Blijf vooral op je gevoel vertrouwen. Twijfel je, neem dan contact op voor advies.