Je hoort het vast weleens: een baby heeft meer botten dan een volwassene. Maar hoeveel zijn het er precies, en waarom is dat zo? Als ouder krijg je met allerlei nieuwe termen te maken, van fontanellen tot groeischijven. In dit artikel neem ik je stap voor stap mee. Je ontdekt hoeveel botten een baby heeft, hoe die botten veranderen in de eerste jaren en waar je in het dagelijks leven op kunt letten. Helder, rustig uitgelegd en met praktische tips uit de praktijk.
Hoeveel botten heeft een baby precies
Kort antwoord: rond de driehonderd. Het exacte aantal verschilt per bron, omdat sommige structuren nog uit kraakbeen bestaan en sommige botdelen als losse onderdelen worden geteld. Daarom hoor je soms aantallen als driehonderd twintig of zelfs driehonderd vijftig. Tijdens de groei versmelten meerdere kleine botjes tot grotere eenheden. Uiteindelijk houdt een volwassene ongeveer tweehonderd zes botten over.
Waarom hebben baby’s meer botten dan volwassenen
Het lichaam van een pasgeborene is gebouwd voor groei en flexibiliteit. Veel botten zijn nog deels van kraakbeen en de verbindingen tussen botdelen zijn beweeglijk. Dat is handig tijdens de bevalling en essentieel voor snelle groei in de eerste jaren. Terwijl je kind groeit, worden de botten steviger en smelten sommige botdelen samen. Dit proces verloopt gestaag tot in de tienerjaren.
De schedel en de fontanellen
De schedel van een baby bestaat uit meerdere platen met daartussen bindweefsel. De zachte plekjes op het hoofd heten fontanellen. Ze geven de hersenen ruimte om snel te groeien en helpen bij de doorgang tijdens de geboorte. De kleine fontanel achterop sluit vaak rond de leeftijd van twee tot vier maanden, de grote vooraan meestal tussen twaalf en achttien maanden. Voel je een zacht kloppend plekje, dan is dat heel normaal.
Botten die nog veranderen
Knieschijf
Baby’s hebben wel een knieschijf, maar die bestaat aanvankelijk uit kraakbeen en is daarom op röntgenfoto’s nog niet zichtbaar. De verbening start meestal rond twee jaar en zet door in de kleutertijd.
Pols en enkel
De pols bevat bij pasgeborenen slechts enkele kleine botjes. Gedurende de kinderjaren komen er meer ossificatiekernen bij tot het volledige aantal zichtbaar is. Ook in de enkel zijn niet alle botjes meteen verbeend. Dit verklaart waarom jonge kinderen nog zo soepel bewegen.
Groeischijven en samensmelten
Aan de uiteinden van lange botten zitten groeischijven. Dit zijn zones van snel delend kraakbeen die botlengte mogelijk maken. Met het ouder worden worden deze zones omgezet in stevig bot en sluiten ze uiteindelijk. Het moment van sluiten verschilt per bot en per kind. Dat is een van de redenen waarom kinderen in lengtegroei verschillen en groeispurten op andere momenten hebben.
Wat merk je in het dagelijks leven
Een babyhoofdje kan in de eerste maanden nog wat vervormen door voorkeurshouding. Regelmatig afwisselen van houding en voldoende buiktijd helpt. Zie je een duidelijke afplatting of maak je je zorgen, overleg dan met het consultatiebureau of je huisarts. Ontwikkelingsmijlpalen zoals omrollen, zitten en kruipen hangen samen met spierkracht en skeletrijping. Lees meer over de timing en handige tips in deze artikelen: wanneer kruipt een baby en wanneer gaat een baby zitten.
Voeding en botgezondheid
Voor sterke botten zijn calcium, vitamine D en beweging belangrijk. Borst of fles levert de basis, aangevuld met vitamine D druppels volgens het landelijke advies. Naarmate je baby ouder wordt, helpt spelen op de grond en later buiten spelen bij het versterken van botten en spieren. Twijfel je over voeding of supplementen, vraag dan advies aan het consultatiebureau.
Leuke weetjes om te onthouden
Het kleinste botje in het lichaam is de stijgbeugel in het oor. Het langste bot is het dijbeen. De wervelkolom van een baby telt meer afzonderlijke elementen dan die van een volwassene, omdat heiligbeen en staartbeen nog niet volledig zijn samengegroeid. En nog een feitje dat je waarschijnlijk herkent in de praktijk: je baby ziet in de eerste weken vooral op korte afstand scherp, precies de afstand van jouw gezicht tijdens voeden en knuffelen. Over tandontwikkeling lees je meer in wanneer komen tandjes bij een baby door.
Uit de praktijk
In gesprekken met kinderfysiotherapeuten valt mij op hoe vaak simpele routine het verschil maakt. Klein beginnen met dagelijks een paar korte momenten buiktijd en regelmatig wisselen van draag en slaaphouding helpt de schedel mooi rond te houden en stimuleert sterke nek en rompspieren. Het is geen kwestie van meer doen, maar van vaak en kort, passend bij het ritme van jouw baby.
Een baby heeft rond de driehonderd botten, meer dan een volwassene. Dat extra aantal en het vele kraakbeen maken groei en flexibiliteit mogelijk. In de jaren daarna smelten botdelen samen tot ongeveer tweehonderd zes botten. Let in het dagelijks leven op variatie in houding, voldoende buiktijd en een goede voeding. Bij zorgen helpt een kort overleg met het consultatiebureau altijd.
Hoeveel botten heeft een baby bij de geboorte
De meeste bronnen noemen rond de driehonderd botten. Het precieze aantal is lastig te tellen, omdat sommige onderdelen nog uit kraakbeen bestaan en losse delen later samengroeien. Daarom zie je soms ook aantallen als driehonderd twintig of driehonderd vijftig genoemd. Volwassenen hebben uiteindelijk ongeveer tweehonderd zes botten.
Waarom heeft een baby meer botten dan een volwassene
Een babylichaam is ingericht op groei en soepelheid. Meerdere botdelen zijn nog los van elkaar en veel structuren zijn van kraakbeen. Dat maakt de schedel en gewrichten flexibel en geeft ruimte voor snelle groei. Tijdens de kindertijd verbenen die delen en smelten sommige botjes samen tot grotere, stevige botten.
Wanneer sluiten de fontanellen van een baby
De kleine fontanel achter op het hoofd sluit meestal rond twee tot vier maanden. De grote fontanel vooraan sluit vaak tussen twaalf en achttien maanden. Dit is variabel en kan iets eerder of later zijn. Heb je het idee dat de fontanel abnormaal gespannen of juist diepliggend is, neem dan contact op met het consultatiebureau of je huisarts.
Heeft een baby knieschijven
Ja, maar bij de geboorte zijn de knieschijven nog van kraakbeen en daarom niet zichtbaar op röntgenfoto’s. De verbening begint vaak rond de leeftijd van twee jaar en loopt door in de kleuterjaren. Dit past bij de natuurlijke ontwikkeling van het skelet en is geen reden tot zorg als je kind verder goed beweegt.
Wat kan ik doen voor gezonde botten bij mijn baby
Zorg voor voldoende vitamine D volgens het landelijke advies en een passende voeding. Laat je baby dagelijks kort en vaak op de buik spelen om spieren en houding te stimuleren. Variatie in liggen, dragen en spelen helpt ook. Bij twijfel over inname of ontwikkeling kun je altijd overleggen met het consultatiebureau.
